CHP Genel Başkanı Özgür Özel parti amblemindeki devletçilik prensibini temsil eden oku, iki renge boyayacaklarını söyledi. Değişiklik için eylülde yapılacak tüzük ve program kurultayına işaret etti. CHP Parti Sözcüsü Deniz Yücel ise parti ambleminde Özel’in açıkladığı değişikliğin kelam konusu olmadığını söyledi.
Özel’in kelamlarıyla gündeme gelen “altı ok”un nasıl çizildiğine ait direkt anlatımların bulunduğu restitüsyon uzmanı, müzeci ve arkeolog Mahmut Akok’un el yazılı anılarına Cumhuriyet Gazetesi ulaştı. Buna nazaran, CHP’nin 6 prensibinin birinci simgesi Ankara Kalesi gerisinde doğmakta olan güneşin altı ışın demetinden oluşuyordu. Devrin CHP Genel Sekreteri Recep Peker’in isteği üzerine amblem altı oka çevrildi. Aya İrini’deki Askeri Müze ve Topkapı Sarayı’nda yapılan incelemeler sonucu 16. yüzyıl tipi oklar, ambleme örnek olarak seçildi.
Çizgili bir deftere yazılmış olan anılarda, Mahmut Akok, o devirde CHP’nin altı okunu çizme vazifesinin kendisine verildiğine değiniyor. Kendisini oğlu üzere sevdiğini aktardığı Recep Peker’den Cumhuriyet’in 10. yıl kutlama törenlerinden öncesinde parti amblemini çizme vazifesi aldığını belirterek şöyle diyor:
“Parti sembolünün (ambleminin) şekillendirilmesinde, parti programlarından anayasaya (Türk Teşkilatı Esasiye Kanunu) aktarılan altı umdenin ifadelen-dirilmesi istenmekte idi.
Ben de buyruğu alarak, fikir ve buluşlarımı hazırlayarak yakın vakitte getirebileceğimi söyledim. Ben bir kaç fikir ortasında, Ankara Kalesi gerisinden doğmakta olan bir güneşin altı hüzmesiyle bir söz formunu Recep Bey’in önüne sürdüm.
Bir yanda kale, bir yanda çeşitli uzunlukta altı hüzme (ışık açılışı).
Bu teklifteki kırmızı yer üzerindeki beyaz renkteki hüzmeler Recep Beyefendi’ye bir oklar silsilesinin atılışını hatırlattı. Bana dönerek dedi ki, ‘Yalnız Ankara değil, bütün yurt bu atılımlara iştiyaklıdır. Işık ve hüzmeler kadar Türk’ün tarihinde alınacak oklarla bu atılımları ifadeleyebiliriz.’ Bu yolda çalışarak dekoratif bir amblem getirmekliğimi ve bu buluşun rozet, bayrak ve arma olabilecek biçimde dekore edilmesini istedi.
Ertesi günlerde arka arda birçok niyet ve buluşlarımı arz ettim. Altı okla ifadelendirmenin uygunluğu üzerinde karara vardık.”
Anılarında, Recep Peker’in kendisini İstanbul Milletvekili olan Halil Eldem’in aracılığıyla İslam müzelerinde Türk ok biçimlerinin incelenmesi için İstanbul’a gönderdiğini anlatan Mahmut Akok, altı ok simgesinin oluşum sürecine ait şu bilgileri aktarıyor:
MÜZELERDEN SEÇİYOR
“O vakit Saint İrene’de (Aya İrini) olan Askeri Müze’de ve Topkapı Saray Müzesi’nde silah kısmında olan oklar üstünde çalışmalar yaptım. Bunları Ankara’ya getirdim. Tekrar Recep Beyefendi ile görüşerek 16. yüzyıl tipi bir okun biçimi olmasına karar verdik.
Ben bu oku (ki oklar ekseriyetle üç kısımdan ibaretken) ucu, gövdesi (sapı), yelekesi olmak üzere şematize ederek ambleme aldım.
Altı ok bir yüzeyde bir perspektif atılış tabir ederler. Kırmızı renk olan Türk varlığında altı umdenin atılışını, yayılışını ve o dünyayı dolduruşunu tabir ederler.
Bu amblemin, bir bayrak yapılma, kullanma tertiplerine dair bir de öneri el kitabı çıkardık.
Onuncu yıl şenliklerinde merasim bayrakları, armalar, süs, rozet ve bayrakları, ışıklı panolar yaparak mevzuyu halka ve topluma takdim ettik.
Bu çalışmalarımızı açıklayan CHP bayrak talimatnamesi kitabımızda bunların eksiksiz anlatımı yapılmıştır.”
AKOK KİMDİR
Mahmut Akok, Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü’ne bağlı Rölöve Ofisi ve Anıtlar Kurulu’nda yer aldı. Anadolu’daki çeşitli eski eser kazılarında bulundu. Selçuklu mimarisine ilişkin bilgilerini yeni gerçekleştirilen yapılara taşıdı. Kongrelerde bildiriler sundu. Çeşitli mimarlık, arkeoloji ve araştırma mecmualarında makaleler yayımladı. Katıldığı hafriyatlar ve değerli eski yapılar üzerine kitaplar yazdı. CHP Genel Merkezi’nde partinin 85. yılı nedeniyle 2008’de açılan müzede, altı oklu amblemi çizen kişinin Mahmut Akok olduğu belirtilmişti. Münir Haydi Egeli’nin “Atatürk’ten Bilinmeyen Hatıralar” isimli kitabına nazaran de, altı oku çizen Mahmut Akok’tur.
Odatv.com